29 november 2021 – Iedereen doet het: labels plakken op mensen. Zelfs hulpverleners. Bij Kwintes maakt Elize Noorman collega’s hier bewust van met een training om stigmatisering tegen te gaan. ‘Het beste is om het open te gooien.’

‘Stigmatiseer je?’ Vraag het een hulpverlener en negen van de tien keer is het antwoord nee. Maar veel hulpverleners doen het toch. Persoonlijk begeleider Caroline was geschokt toen ze tijdens de training hoorde dat het op zo’n grote schaal gebeurt. Door de Digitale Quickscan Stigmatisering, die voorafgaat aan de training, kwam ze erachter dat ze het zelf ook doet. ‘Ik denk dat het heel moeilijk is om het niet te doen, maar we moeten het wel proberen. Als hulpverlener én als samenleving. Bewustwording is de eerste stap.’

Gekleurd beeld
Ondanks haar scherpe oog voor stigma’s – haar zus heeft een psychische kwetsbaarheid – kreeg persoonlijk begeleider Elize zelf ook al eens op haar kop van een cliënt. ‘Ze zei: je praat altijd zo kinderachtig tegen me. Je laat de woorden weg waarvan je denkt dat ik ze niet begrijp. Ze had gelijk. Ik sprak onbewust anders met haar, omdat ze een licht verstandelijke beperking heeft. Het was goed dat ze het zei, want stigma’s vanuit de hulpverlening kunnen grote invloed hebben op het herstelproces van mensen. Ze kunnen een terugslag krijgen, of collega’s krijgen een gekleurd beeld van een cliënt.’

Dat is wat Elize collega’s met haar training wil meegeven. Stigmatisering kun je misschien niet uitbannen, maar je moet je er wel bewust van zijn. Én je kunt het actief tegengaan.

Tot leven brengen
Elize baseert de training op de resultaten van de Digitale Quickscan Stigmatisering met stellingen over stigmatisering en de impact op het herstel van cliënten. Elk team krijgt een op maat gemaakte teamtraining, afgestemd op de behoefte aan kennis en vaardigheden rondom dit thema. ‘Ik geef de training samen met een coachende ervaringsdeskundige. Die deelt de eigen ervaringen en het cliëntperspectief. Deze inbreng brengt de teamtraining nog meer tot leven en zorgt voor meer bewustwording en reflectief vermogen bij hulpverleners. Na de training coacht de ervaringsdeskundige het team on the job. Zo blijft het team bewust aan de slag met het thema. Na een aantal maanden volgt een terugkomdag.’

Wat is de grens?
Collega Caroline gaat met de nieuwe inzichten aan de slag. Ze verwacht dat het een zoektocht wordt. ‘Het is minder zwart-wit dan het lijkt. Aan de ene kant wil je collega’s niet jouw beeld van een cliënt opleggen. Maar als hulpverlener maak je ook heftige dingen mee en die moet je wel kunnen delen met collega’s. De grens bepaal je voor jezelf én samen. Daar zijn we ons als team nu bewust van. Het is aan ons om dat samen te bespreken en elkaar erop aan te spreken.’

Wat de effecten van de training zijn, hoopt Elize over een tijdje te zien. Samen met Tranzo, het wetenschappelijk centrum voor zorg en welzijn van de Tilburg School of Social and Behavioral Sciences, doet ze hier onderzoek naar. ‘Deelnemers aan de training en hun cliënten vullen vragenlijsten in over stigmatisering bij Kwintes. Dat doen ze vooraf, tussentijds en na afloop van het traject. In de herfst van 2022 volgt een analyse over wat er in de praktijk is veranderd.’

Tip van Elize
En er zit nog meer in het vat. ‘Cliënten geven aan ook stigma te ervaren van woningcorporaties en gemeentelijke instanties. Daar moeten we als organisatie stelling in nemen. We zien het als onze verantwoordelijkheid om ook onze partners bewust te maken. Daarnaast hebben we sinds kort een nieuwe begeleidingsmethodiek, waarin herstelondersteunende zorg en dus ook stigma en destigmatiserend handelen een goede plek moeten krijgen. En om de training te borgen ga ik collega’s trainen, zodat zij die ook kunnen geven.’

Heeft Elize nog een tip voor wie bang is om te stigmatiseren? ‘Het beste is om het open te gooien. Spreek gewoon uit dat je bang bent om het verkeerde te zeggen of te doen. Dan kan er een heel mooi gesprek ontstaan. In eerste instantie voelt dat heel kwetsbaar, maar ik weet uit ervaring dat het steeds makkelijker wordt.’

Bron: kwintes.nl

Dit bericht is 3098 keer gelezen.