Françoise Cactus (1964-2021)

Berlin’de yaşayan ve 90’ların ortasında kurduğu Stereo Total’la şehrin müzik ikonlarından biri olan Fransız müzisyen Françoise Cactus, 57 yaşında hayatını kaybetti. Cactus, bir süredir göğüs kanseriyle mücadele ediyordu.

20’lerinin başlarında Almanya’ya taşınan Cactus, ilk olarak Batı Berlin’de Lolitas grubunda çalmaya başladı. 1993’te Brezel Göring’le kurduğu lo-fi pop duosu Stereo Total, ilk yıllarında Le Hammond Inferno isimli DJ ekibinin partilerinde çalıyordu. Adını şehrin easy listening sahnesinde duyurduktan sonra yine Le Hammond Inferno üyeleri Marcus Liesenfeld ve Holger Beier’in kurduğu Bungalow Records’ın imza grubuna dönüştü Stereo Total. 

Françoise Cactus, Lolita, 1987

Müziklerinde pop, new wave, electronica ve synth pop elementlerini gönüllerince harmanlayan ikili, kes-yapıştır mantığıyla yaptığı kompozisyonlarında 1960’lar Avrupa’sının, özellikle Fransa’nın müziklerinden ilham aldı. Hatta müzikleri için “retro-hip” etiketini kullananlar da var. 

90’larda techno ve grunge akımlarının öne çıktığı Berlin’de ana akımdan fazlasıyla uzak, kafasına eseni yapan bir ikili olarak parladılar. Kendilerine “50 marktan daha pahalı herhangi bir enstrümanı kullanmamak”, “İngilizce dışındaki dillerde şarkılar yapmak”, “bit pazarında bulunabilecek plaklardan ilham almak” gibi kurallar koydular. Eski usul klavyeler, basit ses aygıtları ve ikilinin eline geçen her enstrümana ses paletinde yer veren Stereo Total, Berlin müzik kültürünün kapsamının genişlemesine öncü olan ekiplerden biri olarak anılıyor. 

İlk albüm Oh Ah! 1995’te yayımlandı. Kısa aralıklarla albümler kaydetmeye devam ettiler ve 2001 çıkışlı beşinci albüm Musique Automatique’le uluslararası sahnede yankı uyandırdılar. Albümde, “Für Immer 16” şarkısının Türkçe sözlere sahip “Hep Onaltı’da” versiyonu da bulunuyor. “Gerçek kadın değilim, hayattan ne anlarım. Benim için hepsi rüya, uyanmak istemem. Ben hep onaltı’da kalmak istiyorum.” diyordu şarkıda Cactus.

Tanınırlıkları Avrupa sınırlarını aşmış, ABD ve Japonya gibi ülkelerde Beastie Boys ve The Strokes gibileriyle turneler yapmalarına vesile olmuştu. Berlin’de yaşamanın, dünyayı daimi bir turist gibi görmesine sebep olduğunu söylemişti Cactus bir röportajında.

Çeşitli romanlar ve radyo oyunları yazan Cactus’ün müzikal üretimleri, ömrünün son yıllarındaki sağlık sorunlarına rağmen ara vermeden devam etti. Son Stereo Total albümü Ah! Quel Cinéma!, 2019’da yayımlandı. Berlinli radyo istasyonu RBB için, plaktan kayıtlar çaldığı bir radyo programı vardı. Son bölümü 26 Ocak’ta yayımlanan Die Sendung programının 23 Şubat’ta yayımlanması planlanan sıradaki bölümünü, Cactus anısına, partneri Brezel Göring hazırlayacak.