HABER ANALİZ | HASAN CÜCÜK
Türk futbolunda ‘yabancı’ denince 1980’li yılların sonuna kadar Yugoslav oyuncular akla gelirdi. Üç yabancılı dönemde mutlaka her takımda soyadı ‘iç’ ile biten isimler vardı. Hem futbolcu hem de teknik adam olarak Türk futboluna katkı yaptılar. 1990’lı yıllarda Türk futbolunun gelişmesiyle Yugoslav oyuncular gözden düştü. Yugoslavya’nın dağılmasıyla Bosna Hersek, Hırvatistan, Makedonya, Karadağ, Kosova, Sırbistan, Slovenya ortaya çıktı. Futbolun merkezi Sırbistan’dan Hırvatistan’a kaydı. Dünya çapında yıldızlar yetişti. Birçok kaliteli ismin yolu Türkiye’ye de düştü. Özellikle Boşnak oyuncuların çokluğu dikkat çekti. Bu yıl Süper Lig’de gol krallığı yarışında ilk sırada bir Sırp oyuncu bulunuyor. Sezon sonunda krallık tacını takarsa, uzun bir aradan sonra bir Sırp oyuncu bu ünvanın sahibi olacak.
ÖNCE MACARLAR, SONRA YUGOSLAVLAR
1959’da başlayan Süper Lig’de ilk 3 yıl şampiyonluğun mimarı Macar teknik adamlar oldu. Fenerbahçe iki ve Beşiktaş’ı bir kez Macar hocalar şampiyonluğa taşıdı. Galatasaray iki yıl üst üste Gündüz Kılıç yönetiminde şampiyon olduktan sonra 1963-64 sezonunda ilk kez bir Yugoslav hoca ligi zirvede bitirmeyi başaracaktı. Miroslav Kokotovic, Türkiye’de lig sonunda kupa kaldıran ilk Sırp teknik adam oldu. Şampiyonluğa taşıdığı ekip ise Fenerbahçe idi. Fenerbahçe’den sonra bir başka Yugoslav, Beşiktaş’ta benzer başarıyı elde etti. Siyah-beyazlılar 1966-68 arasında iki yıl üst üste Ljubisa Spajic yönetiminde mutlu sona ulaştı. 1968-69 sezonuna geldiğimizde bu kez Galatasaray, bir Yugoslav hocayla bu başarıyı tekrarladı. Tomislav Kaloperovic, üç büyüklerin üçüncüsünü halkaya dâhil eden isimdi. Kaloperovic, 9 yıl sonra bu kez Fenerbahçe’yi şampiyonluğa taşıyacaktı. İki farklı ekipte şampiyonluk gören ilk teknik adam olarak adını lig tarihimize yazdırdı.
103 GOLLÜ ŞAMPİYONLUĞUN MİMARI
1980’li yıllarda sahneye Dorde Milic, Branko Stankovic ve Todor Veselinovic çıktı. Milic Beşiktaş’ı, Stankovic hem Fenerbahçe hem de Beşiktaş’ı, Veselinovic ise iki kez Fenerbahçe’yi şampiyonluğa taşıdı. Dorde Milic, 1970-75 arasında ülkemizde Adanaspor ve Beşiktaş formasını giydi. Teknik adamlık kariyerine 1977’de Adanaspor’da başlayan Milic, kariyeri boyunca sadece Türkiye’de görev yaptı. 1977-91 arasında Adanaspor, Beşiktaş ve Bursaspor’u çalıştırdı. 1988-89 sezonunda Fenerbahçe’yi 103 golle şampiyonluğa ulaştıran Veselinovic, Süper Lig’de şampiyonluk gören son Yugoslav teknik adam oldu. 1964-89 arasında yaşanan şampiyonlukların 10’unun altında Yugoslav teknik adamların imzası var. 2007-08 sezonundan itibaren şampiyonluk gören teknik adamların yerli olduğu notunu düşelim.
MONACO’YA 40 METREDEN GOL
Ülkemize gelen Yugoslavlar’dan ilk dikkat çeken Zoran Simovic ve Cevad Prekazi oldu. 1984-90 arasında Galatasaray kalesini koruyan Simovic, adı Avrupa’da tanınan Sırp oyunculardan biriydi. 1985-91 arasında ülkemizde top koşturan Cevad Prekazi ise unutulmazlar arasına adını yazdırdı. Raket gibi kullandığı sol ayağıyla mesafe tanımayan gollere imza attı. Şampiyon Kulüpler Kupası’nda Monaco’ya 40 metreden attığı gol hafızalarda yerini koruyor. Ligimizde gol krallığı gören ilk yabancı oyuncu bir Yugoslav’dı. 1983-84 sezonunda Tarık Hoçiç, Galatasaray formasıyla attığı 16 golle krallık tacını taktı. Hoçiç, krallık tacını takan ilk ve tek Yugoslav kökenli isim olarak futbol tarihimizde yerini aldı.
BU SEZON LİGDE 4 SIRP VAR
Süper Lig’de ter döken oyuncuların yüzde 49’unu yabancılar oluşturuyor. Yugoslavya’nın futbol mirasını Hırvatistan devam ettirse de toprak ve ideolojik mirası Sırbistan’da bulunuyor. Süper Lig’deki 285 yabancı oyuncudan sadece 4’ü Sırbistan doğumlu. Bu oyunculardan Adem Ljajic’in Beşiktaş’ta kadro dışı olduğu notunu düşelim. Ljajic, ülkemize gelen en kariyerli oyunculardan biri olmasına karşılık, kalitesini sahaya yansıtmakta sorun yaşadı.
KARAGÜMRÜK’TE GOL YAĞDIRIYOR
Diğer üç isimden öne çıkan Aleksandar Pesic oldu. Karagümrük formasıyla bu sezon ligimize merhaba diyen Pesic, attığı 12 golle krallık yarışında ilk sırada yer alıyor. Pesic, 2017-18 sezonunda Kızılyıldız formasıyla attığı 25 golle krallık sevinci yaşadı. Pesic, 13 yılı geride bıraktığı profesyonel kariyerinde Atalanta ve Kızılyıldız’ın arasında bulunduğu takımların formasını giydi. Ülkesinin yanı sıra Yunanistan, Moldova, Fransa, İtalya, Suudi Arabistan, Güney Kore ve İsrail’de top koşturduktan sonra yolu sezon başında ülkemize düştü. Futbola Partizan altyapısında başlayan Pesic, profesyonel kariyerine ise Yunanistan’da merhaba dedi. Başakşehir’de Danijel Aleksic ve Alanyaspor’da Nemanja Milunovic ligimizin diğer Sırp oyuncular.