Երեխայի բնականոն զարգացումը՝ ըստ ամիսների

Խաղահրապարակներում շատ հաճախ կհանդիպեք ծնողների, ովքեր շատ մտահոգ կերպով հարցնում են մյուս մայրիկներին նրանց երեխայի տարիքը և մի քանի հարցեր հղում՝ կապված երեխայի տարիքին համապատասխան գործունեության հետ։ Դրանք հետևյալն են. խոսո՞ւմ է, թե՞ ոչ, քայլո՞ւմ է, շփվո՞ւմ է, և եթե հանկարծ իրենց երեխայի տարեկից փոքրիկը կատարում է մի քանի գործողություն ավելի, քան իրենց երեխան, դա շատ ցավագին է ընկալվում, և ծնողը դա կարող է ընդունել՝ ընդհուպ որպես անձնական վիրավորանք։

Ի՞նչն է խնդիրը։ Ինչո՞ւ են ծնողները երեխաների զարգացումը բնականոն ընթացքից ետ պահելով՝ ջանում ամեն բան սովորեցնել, ամեն կերպ իրենց երեխային ամենալավը համարել և տարեկիցների հետ համեմատականում՝ առանձնացնել «լավագույնը» պիտակով։

Նման խնդիրների առաջացման պատճառներից մեկը տեղեկատվության պակասն է, թե որ տարիքում երեխան ինչ պետք է անի։ Փորձեմ ըստ ամիսների՝ մինչև մեկ տարեկան, հակիրճ ներկայացնել, թե երեխան որ ամսում ինչ պետք է անի:

Մեկ ամսական

1. Դրսևորում է պասիվ շարժունակություն, խոսք լսելիս՝ դրան համապատասխան ռիթմիկ ձայն կարող է արտաբերել:
2. Տարբերում է կարմիր, դեղին, սև, սպիտակ գույները, ինչպես նաև՝ գծերն ու քառակուսի պատկերները:
3. Կենտրոնացնում է հայացքը դեպի իրեն մոտեցած մարդու դեմքին:
4. Տարբերում է ձայների դրսևորումները:
5. Ճանաչում է մայրիկի ձայնը, հոտը, ձեռքերի հպումը:
6. Կենտրոնացնում է հայացքն անշարժ առարկայի վրա, նույնիսկ, եթե նա դանդաղորեն շարժվի:
7. Փորիկի վրա լինելով՝ փորձում է բարձրացնել և պահել գլուխը:

Երկու ամսական

1. Հիացնում է և պատասխան ազդակ տալիս իր հետ հաղորդակցվողին՝ աննման, շողացող ժպիտի միջոցով:
2. Տեսողական մակարդակում կենտրոնանում է շարժվող, ապա կանգ առնող առարկայի վրա:
3. Գլուխը շրջում է արձակվող ձայնի ուղղությամբ և աչքերով փնտրում այն:
4. Շփմանն արձագանքում է՝ ամբողջ մարմնով ակտիվանալով:
5. Փորիկի վրա լինելով՝ փորձում է պահել գլուխը:
6. Արտաբերում է ձայներ՝ ձայնարկելով ձայնավորներ:
7. Կողային դիրքից կարողանում է շրջվել մեջքի վրա:

Երեք ամսական

1. Ճանաչում է հայրիկին և մայրիկին, վերջիններիս հետ շփվելիս՝ ժպտում:
2. Կամակորություն է անում, բողոքի ճիչ արձակում:
3. Տարբեր ձայներ արտաբերելով՝ հաղորդակցվում է դիմացինի հետ:
4. Ձեռքով դիպչում է մահճակալից կախված խաղալիքին:
5. Բռնում է խաղալիքը և մոտեցնում բերանին:
6. Փորիկի վրա պառկած հենվում է արմունկների վրա՝ բարձրացնելով գլուխը:
7. Մեջքի դիրքից շրջվում է կողայինի:
8. Թևատակերից բռնած դիրքից ոտքերով հենվում է ամուր մակերեսին:
9. Ամուր պահում է գլուխը և կառավարում այն:
10. Գտնում է ձայնի և լույսի աղբյուրը:

Չորս ամսական

1. Ճանաչում է մայրիկին (կամ այն մարդուն, ով խնամում է իրեն) և գերադասում նրան բոլորից:
2. Ճանաչում է ծանոթ ձայները, և տարբերում դրանք անծանոթներից:
3. Արտաբերում է ձաներ և առաջին վանկերը:
4. Բռնում է կախված խաղալիքը մեկ կամ միանգամից երկու ձեռքով:
5. Ճանաչում է իր անունը և արձագանքում դրան:
6. Մեջքի վրա պառկած բարձրացնում է ուսերը և գլուխը դեպի առաջ:
7. Տարաբնույթ արձագանքում է ծանոթ և անծանոթ իրերին:
8. Առանձնացնում է սիրելի և ոչ սիրելի խաղալիքները:
9. Կերակրման ժամանակ խաղում է կրծքի կամ շշի հետ՝ բռնելով այն:

Հինգ ամսական

1. Մեծ հաճույքով նայում է նկարում պատկերված դեմքերը:
2. Մեղեդայնորեն թոթովելուց անցում է կատարում չկապակցված խոսքի:
3. Բռնում է, պահում, շոշափում, տանում դեպի իրեն և հետո դեն նետում իրերը:
4. Տարբերում է ծանոթ և անծանոթ մարդկանց:
5. Դրսևորում է անհանգիստ վարք անծանոթների նկատմամբ:
6. Ինքնուրույն զբաղվում է խաղալիքով 10-15 րոպե:
7. Մեջքի դիրքից շրջվում է փորիկի վրա, ձեռքերը ձգում առաջ՝ ցանկանալով նստել:
8. Փորիկի վրա պառկած դիրքում հենվում է ձեռքերի վրա՝ ուղիղ պահելով դրանք:

Վեց ամսական

1. Կրկնօրինակում է լսած ձայները:
2. Ուշադրությամբ լսում է զրույցը:
3. Հայացքով գտնում է այն առարկաները, որոնց մասին խոսում եք:
4. Պահպանում է որոշակի տարածություն՝ անծանոթների հետ շփման ժամանակ:
5. Խաղալիքը մի ձեռքից փոխանցում է մյուսը:
6. Վերցրած իրերը նետում է: Կարող է արագորեն քաշել կախված խաղալիքի թելից:
7. Սողում է դեպի իր ձեռքից 10-20 սմ հեռավորության վրա գտնվող առարկան:
8. Սովորում է կանգնել՝ հենվելով ամուր հենարանի վրա:

Յոթ ամսական

1. Հասկանում է որոշակի բառերի իմաստը:
2. Հուզականորեն կապվածությունը մեծանում է մայրիկի հետ, անընդհատ ձգտում է դեպի նա:
3. Սկսում է մայրիկի հետ բաժանման վախ ձեռք բերել:
4. Կարողանում է փոքր առարկաները տեղավորել մեծ առարկաների մեջ:
5. Ամուր հենված կանգնում է: Փորձում է քայլ անել:
6. Սովորում է ինքնուրույն նստել:
7. Սովորում է սողալ:
8. Շրջվում է մեջքի դիրքից դեպի փորիկը, և՝ հակառակը:
9. Կարողանում է ուտել գդալից և խմել բաժակից:
10. Ծափիկ է անում և խաղում նմանատիպ ժեստային խաղեր:

Շարունակելի