RWE experimenteert bij de Amercentrale in Geertruidenberg twee weken met een voor Nederland nieuw type biomassa: bagasse, dat overblijft bij de productie van rietsuiker en biobrandstof.

Het energieconcern liet daarvoor 40.000 ton gedroogde en tot pellets (korrels) geperste suikerrietstengels vanuit Brazilië naar Nederland verschepen. Verloopt de proef positief, dan wacht mogelijk ook de RWE-kolencentrale in de Eemshaven een toekomst met bagasse als brandstof.

Houtpellets

De centrale in Geertruidenberg, die behalve elektriciteit warmte voor de steden Tilburg en Breda levert, draait in normale omstandigheden voor ruim 80 procent op houtpellets. Die in de Eemshaven voor 15 procent. RWE experimenteert met bagasse omdat de behoefte aan biomassa snel groeit, zegt Taco Douma, directeur van de kolen-, gas- en biomassacentrales van RWE op het Europese vasteland. Het wordt ook gebruikt voor levering aan warmtenetten.

,,Daarom vinden wij het zinvol om te onderzoeken of er voor de houtachtige biomassa alternatieven zijn te vinden in residuen uit de agro-industrie.” De geschiktheid van bagasse moet deze twee weken bij de proef in Geertruidenberg blijken.

Het residu wordt onder meer in de Braziliaanse suikerfabrieken wel gebruikt om elektriciteit op te wekken voor bijvoorbeeld het productieproces, maar niet op de schaal waarmee RWE het wil inzetten. Douma: ,,Zo als het nu lijkt hoeven de technische installaties voor het gebruik ervan niet te worden aangepast. Er zijn alleen andere instellingen nodig.”

Bagasse komt overwegend uit Brazilië. Daar wordt suikerriet niet alleen verbouwd om suiker te maken, maar ook voor de productie van bio-ethanol. Dat is in het Zuid-Amerikaanse land een courante autobrandstof.

Douma: ,,Er is jaarlijks tientallen miljoenen tonnen bagasse beschikbaar. Mensen hoeven niet bang zijn dat voor de verbouw oerwoud wordt gekapt. De plantages zijn al tientallen decennia oud en liggen op duizenden kilometers afstand van het Amazonegebied. Ze zijn gecertificeerd als duurzaam. En de planten groeien steeds opnieuw aan. Eenzelfde plant kan dus meerdere keren CO2 opslaan.”

Klimaateffect

Hij realiseert zich dat het vraagtekens oproept dat de bagasse helemaal uit Brazilië komt. Douma: ,,Maar dat is een emotionele reactie. Het klimaateffect van een beladen schip dat 5000 kilometer vaart is vergelijkbaar met dat van een volle vrachtwagen die 100 kilometer rijdt. Van andere grondstoffen en gas vinden we het heel normaal als het van ver komt. En als we onze tulpen binnen 24 uur in een bloemenstalletje in Tokio kunnen krijgen, zijn we daar trots op.”

Bagasse heeft zich ook al bewezen als grondstof voor onder meer bio-plastics, bouwmateriaal en veevoer. Het energieconcern wil de rietstengels niet alleen naar Nederland halen voor de opwekking van energie. Het onderzoekt met de biochemisch technologiebedrijf Avantium in Delfzijl welke chemische suikers rendabel uit de bagasse zijn te raffineren alvorens het wordt verbrand. Die zijn goed bruikbaar als grondstof voor de chemie, onder meer bij het maken van bioplastics.

Douma: ,,Dat willen we ook weten van de houtachtige biomassa. Wat je zoekt is een keten waarin ieder het bestanddeel uit de biogrondstof haalt dat hij het beste kan gebruiken. Zodat je de biomassa nog beter kunt verwaarden. Daar werken we naar toe.”

CO2-uitstoot

Daarbij past voor de Eemshavencentrale nog een stap: het afvangen van de CO2-uitstoot. Die kan worden opgeslagen. Een andere optie is om de CO2 via een leiding te transporteren naar het chemiecluster in Delfzijl. Bijvoorbeeld het daar gevestigde BioMCN kan de CO2 goed gebruiken voor de productie van (bio)ethanol.

De RWE-directeur sluit niet uit dat voor de inzet van bagasse op een termijn van een jaar of tien nog steeds subsidie nodig is. Dat hangt onder meer af van de ontwikkeling van de prijs van gas en de rechten voor de uitstoot van CO2, zegt hij. Hij verwacht dat de huidige beschikking voor subsidiëring van biomassa, die voor beide centrales loopt tot ongeveer 2027, ondanks de vele protesten stand houdt.

Douma: ,,Je moet zo’n kolencentrale niet zien als old- school, iets uit het verleden. Dat je op een gegeven moment stopt met kolen is een logische stap. Maar het is heel toekomstgericht om de beschikbare hoogwaardige techniek van de centrale in te zetten om biomassa te gebruiken. In combinatie met raffinage vooraf en de afvang van CO2 kun je een heel cluster de beweging van fossiel naar duurzaam laten maken. De technieken ervoor bestaan. Je moet er nu aan werken dat ze verder in de tijd commercieel toepasbaar zijn.”