Waarom de Amazone nog steeds brandt - vijf vragen en antwoorden
São Paulo
Wat is er precies afgesproken in het pact?
Brazilië, Bolivia, Colombia, Ecuador, Guyana, Peru en Suriname hebben samen een aantal doelstellingen opgesteld. Zo willen de landen een waarschuwingssysteem creëren dat branden zo snel mogelijk opspoort. Inheemse groepen in de Amazone moeten daarnaast een grotere rol gaan spelen bij de duurzame ontwikkeling van het regenwoud. Ook wordt er ingezet op meer herbebossing. De verdere inhoud van het pact blijft echter vaag. Concrete actiepunten zijn nog niet opgesteld of bekendgemaakt.
Waarom nemen de branden in de Amazone nog steeds toe?
De branden, die grotendeels in Brazilië plaatsvinden, worden aangestoken door bedrijven of boeren, die de grond willen ontginnen voor landbouw of veeteelt. Zij voelen zich gesteund door president Jair Bolsonaro, die er nooit een geheim van heeft gemaakt dat hij meer delen van de Amazone voor commerciële landbouw wil openstellen. De brandstichters verliezen regelmatig de controle over de branden, waardoor het vuur zich verder verspreidt.
Is het voor Brazilianen illegaal om brand te stichten in het regenwoud?
Ja en nee. Voor landeigenaren die in het bezit zijn van een vergunning, is ontbossing op een bepaald deel van hun grond toegestaan. Dat gaat slechts om een klein deel; 80 procent van hun terrein moet onaangetast blijven. Om de situatie in het regenwoud weer onder controle te krijgen, stelde Bolsonaro op 29 augustus een tijdelijk brandverbod van zestig dagen in. Het verbod zet waarschijnlijk geen zoden aan de dijk, aangezien de meeste branden in de Amazone ontstaan door illegale activiteiten.
Waarom worden milieuwetten in Brazilië niet strenger gehandhaafd?
Ondanks een toename aan illegale bosbranden heeft Ibama, de Braziliaanse milieupolitie, dit jaar bijna dertig procent minder boetes uitgedeeld dan vorig jaar, blijkt uit onderzoek van de BBC. Dat komt onder meer door bezuinigingen. Overheidscijfers tonen aan dat het budget van het instituut met 25 procent is gekrompen sinds Bolsonaro in januari als president aantrad. Het afgelopen decennium slonk het aantal veldwachters bovendien met 44 procent, tot 730 personen. Rene Luiz de Oliveira, coördinator bij Ibama, zegt daarnaast tegen The New York Times dat agenten steeds vaker te maken krijgen met bedreigingen. In 2017 en 2018 werden diverse Ibama-gebouwen in brand gestoken.
Wat zorgt er nog meer voor dat de branden moeilijk te voorkomen zijn?
Ibama kan geen arrestaties verrichten. Op illegale ontbossing staat in Brazilië alleen een boete. Voor grote bedrijven verbleekt het risico daarop bij de potentiële winst, zegt Raoni Rajão, Braziliaans hoogleraar milieubeheer, tegen The Washington Post. Volgens hem levert een stuk land na ontginning soms wel zes keer zoveel op.
