Ruim 130 miljard euro werd er in 2018 uitgekeerd aan aandeelhouders van de 27 grootste farmaceutische bedrijven van de wereld. De helft als dividend, de andere helft via aandelen van het eigen bedrijf. Diezelfde bedrijven hadden in dat jaar ook meer dan 500 miljard euro aan schulden, vooral door de overname van andere bedrijven, startups bijvoorbeeld met een veelbelovend medicijn. Dit alles staat in een in april gepubliceerd onderzoek van SOMO, een Amsterdams onafhankelijk onderzoeksinstituut.

Kort door de bocht komt het erop neer dat waar het bij medicijnenmakers vroeger hoofdzakelijk ging om het bedenken, draaien en verkopen van pillen, het tegenwoordig vooral draait om het opkopen en monopoliseren van door andere bedachte formules. En dit dan vooral om de kas van de aandeelhouders te spekken. De investeringen in eigen onderzoek, hoewel nog steeds substantieel, blijven relatief achter.

Het zijn feiten die je eigenlijk niet liever niet leest in een tijd waarin de hele wereld wacht op de ontwikkeling van een vaccin of geneesmiddel tegen het coronavirus.

Een nieuw onderzoek van het Corporate Europe Observatory maakt het unheimische gevoel over de stand van zaken in de farmaceutische branche nog groter. Volgens het in Brussel gevestigde instituut hebben de grote farmaceutische concerns in 2018 een poging van de Europese Commissie geblokkeerd om meer onderzoeksgeld te besteden aan de bestrijding van epidemieën. De Commissie streefde ernaar de ontwikkeling van vaccins in de toekomst te vergemakkelijken, de farmaceuten, ook wel Big Pharma genoemd, waren niet geïnteresseerd en saboteerden het plan.

Bitter, op zijn zachtst gezegd, in het licht van de huidige crisis. Het illustreert verder vooral hoe belangrijk het is dat een wakkere overheid en dito volksvertegenwoordigers erop toezien wat er gebeurt met de vele miljoenen publiek geld die nu wereldwijd gestoken worden in het onderzoek naar een middel tegen corona. Zodat een nieuw rapport over een paar jaar niet aan het licht brengt dat de publieke onderzoeksgelden via een omweg geleid hebben tot patenten waar de farmaceutische industrie nog schatrijker van is geworden. Voor vertrouwen in de branche lijkt weinig aanleiding, alle menslievend ogende reclame ten spijt.