Ze ontwierp een drinkwaterfontein voor de dorstige mens. Elf keer elf fonteinen moeten het worden, beschilderd door lokale kunstenaars en Akkrum krijgt de allereerste. ,,Dat is tenminste het plan’’, zegt Gretha Oost, die samen met Miranda Tamminga aan de basis staat van het fonteinenproject dat ze ‘11x11 Fountains of Youth’ doopten.

Veertien jaar Australië

Veertien jaar lang woonde Oost met man en kinderen in Australië en sinds twee jaar is ze terug. Het was een levensveranderende ervaring, zegt ze. Ze maakte er het toppunt van een droogteperiode van tien jaar mee. ,,Ik weet nog dat de premier van Victoria voor een televisiespotje in een helikopter over de dam vloog en zei dat iedereen korter moest douchen.”

Niet langer dan vier minuten was het devies. ,,Maar ik dacht: onder de douche vergeet je de tijd.” Het was het begin van de zelfbedachte showerwatch , een doucheklokje, gemaakt van milieuvriendelijk materiaal dat ze verkocht aan hotels.

Daarna volgde de 321 filter bottle waarmee ze mensen wilde aansporen om geen water in plastic wegwerpflessen meer te kopen. ,,In het kraanwater in Australie zit chloor en veel mensen vinden dat niet lekker. Daarom bedacht ik een herbruikbaar flesje dat chloor uit kraanwater filtert.’’

Een miljoen weggegooide waterflesjes

Oost klapt haar laptop open en laat een foto van een enorme berg plastic flesjes zien. ,,Iedere dag gooien mensen in Australië, maar ook in Nederland een miljoen van die waterflesjes weg. Soms zie ik zelfs volle exemplaren liggen. Dat komt denk ik omdat gebotteld water heel goedkoop is en omdat mensen het hip vinden om water uit plastic te drinken.

Lastig is ook dat de Amerikaanse filmster Jennifer Aniston in Australië furore maakt met haar reclames voor Smart water . Oost smalend: ,,Water dat zogenaamd al hundreds of years down the mountains druppelt. Maar Aniston vertelt niet dat het veel milieuvriendelijker is om gewoon kraanwater te drinken.”

Verleiden om kraanwater te drinken

Haar nieuwste geesteskind is daarom een fontein die mensen moet verleiden om kraanwater te drinken. De bedenker wijst naar het scherm van haar laptop: ,,Kijk, zo zien veel waterkraantjes in parken er tot nog toe uit. Gemaakt van roestvrijstaal en meestal staan ze zelfs naast een vuilnisbak. Die dingen zijn gemaakt voor de opdrachtgevers, maar niet voor de mensen. Ze zijn gemakkelijk schoon te houden en ze zijn hufterproof, maar ze nodigen niet bepaald uit om drinkwater te tappen.”

Dat kan beter, dacht ze. Daarom staan er nu al verschillende kunst-fonteinen in Australië, op Schiphol en ook eentje op de Tweebaksmarkt in Leeuwarden. ,,En er volgen nog veel meer”, zegt ze. Allemaal worden ze straks beschilderd door lokale kunstenaars. Voor de 11x11-fonteinen maakt Keunstwurk alvast een voorselectie van kunstenaars waaruit dorpen kunnen kiezen. Want de 121 dorpsfonteinen moeten van onderop, door de mienskip worden gedragen.

Fontein doneren

Oost: ,,Bedrijven kunnen een fontein doneren, de mienskip is verantwoordelijk voor de keuze van de kunstenaar en de gemeente en het waterbedrijf doen de installatie en het beheer.” Via de website 11x11.frl kunnen gegadigden zich melden en samen met Miranda Tamminga gaat Gretha Oost met de zogeheten Dream Caravan op pad om te vragen waar mensen in Friese dorpen van dromen. Twee blanco fonteinen staan alvast klaar. En vorige week werd Oost benaderd door iemand van het wereldberoemde festival Burning Man, in de Black Rock Desert in Nevada.

,,Ik weet niet precies wat ze met mijn verhaal willen, misschien ga ik er wel helemaal niet heen hoor”, zegt Oost. Maar haar missie is helder. ,,We moeten veel zuiniger zijn met drinkwater. Tap alsjeblieft gewoon uit de kraan.”