Direct naar artikelinhoud
ColumnEva Meijer

Hoe moet je leven? Simpel, zegt Aristoteles. Je leert het goede te doen door het goede te doen

We hebben de dagen namen gegeven in een poging ze iets bij te brengen over de vergankelijkheid. We hebben elkaar een naam gegeven om de tijd iets bij te brengen over de liefde. We hebben zelfs de liefde een naam gegeven, om de dood iets bij te brengen. Maar de dagen luisteren niet, de dood kijkt weg.

Hoe moet je leven, bedoel ik. We, u en ik, kunnen zoveel maar ook zoveel niet. Misschien kunnen we beter naar vogels kijken dan columns lezen, maar de vorm van de wereld hangt ook van ons af (bedankt trouwens, voor al uw aardige reacties op de vorige column).

Samen maak je een nieuwe wereld

In de fenomenologie, een tak van de filosofie die zich bezighoudt met de geleefde ervaring, speelt het begrip wereld een belangrijke rol. Daarmee wordt niet onze planeet bedoeld, maar de leefwereld die we met elkaar maken. Tussen de grote wereldgebeurtenissen die we niet eigenhandig of tenminste niet alleen kunnen veranderen en de kleine keuzes van elke dag ligt de wereld, of eigenlijk de werelden, die we met anderen vormen en in stand houden. Als je iemand leert kennen, maak je ­samen een nieuwe wereld, verandert de jouwe.

Politieke praktijken zijn wereldlijk, net als het publieke debat, het onderwijs, de kunst, de zorg, het samenleven met de anderen die anders zijn dan jij. En de wereld is niet menselijk, we delen leefwerelden met andere dieren, vormen ook die samen. Maar hoe moet je leven?

Doe het!
Het: wat je moet doen,
Wat aan jou is,
Wat je toevalt ‘het’: onbepaald, onbepaalbaar
Wat alleen zal bestaan als je het gedaan hebt.

Dat schreef de vorige week overleden filosoof Jean-Luc Nancy in 2009 in het kader van Do it!, een project van kunstenaar-curator Hans Ulrich Obrist (de vertaling is van mij).

Doe wat niemand verwacht, vervolgt Nancy, ook jij niet, het onwaarschijnlijke, dat afstamt van wat lang geleden gedaan werd, lang voor jij het doet en lang voor jou, wat van jou afstamt en toch niet door je gedaan is. Nancy heeft het over het maken van een kunstwerk, maar zijn tekst is ook een breder pleidooi voor jezelf aan de wereld blijven geven, ondanks ­alles.

Doe wat je ontglipt
Wat niet van jou is
En wat van jou is.

Niet is van ons – de andere dieren niet, de bomen niet, de kinderen niet, de woorden niet, ons werk niet, zelfs ons eigen lichaam niet. Wij behoren aan de wereld toe, maar we maken die wereld ook, steeds opnieuw, met alles wat we doen of nalaten. Hoe moet je leven? Simpel, zegt Aristoteles. Je leert het goede te doen door het goede te doen.

Dus doe het maar.

Dit is de laatste column van Eva Meijer (1980). Zij is filosoof, schrijver en singer-songwriter. Ze promoveerde op de politieke stem van het dier en in 2011 debuteerde ze met de roman ‘Het schuwste dier’. Voor Trouw schreef ze tweewekelijks een column. Lees ze hier terug.