De zaak:

Je rent na een lange dag op je werk gehaast nog even door de supermarkt of je doet boodschappen terwijl je zoontje besluit een heel schap leeg te trekken. Als je al de tijd neemt om een etiket te lezen, zou je dan het verschil opvallen tussen de woorden ‘van’ en ‘met’?

Op 13 mei 2016 deed de rechter in Rotterdam uitspraak over het etiket van Heks’nkaas. Volgens de klager zou onterecht de indruk worden gewekt dat het product geheel uit kaas bestaat.

De uitspraak:

De rechtbank Rotterdam oordeelt dat het etiket niet misleidend is omdat de ingrediëntenlijst ‘klip en klaar’ vermeldt: ‘smeerdip met 16% roomkaas en verse kruiden’.

De rechtbank overweegt dat deze mededeling duidelijk is en dat ‘Heks’nkaas’ niet verwijst naar een algemeen bekende kaassoort. Wel merkt de rechtbank op dat van misleiding sprake had kunnen zijn als in de ingrediëntenlijst had gestaan: ‘smeerdip van roomkaas en verse kruiden’.

Maar omdat er op dit product stond ‘smeerdip met roomkaas en verse kruiden’ wordt alleen de indruk gewekt dat roomkaas in het product is verwerkt, maar niet dat het product helemaal uit kaas bestaat, aldus de rechtbank. Carien de Jager vraagt zich af hoe realistisch dit is.

De beschouwing:

Uit deze uitspraak blijkt dat de rechtbank veel waarde hecht aan het taalgebruik op verpakkingen, namelijk het onderscheid tussen de woorden ‘met’ en ‘van’. Van consumenten wordt dus verwacht dat zulke kleine taalkundige verschillen worden opgemerkt.

Is dit een realistische verwachting? In ieder geval niet voor 1 op de 6 Nederlanders. Zo blijkt bijvoorbeeld uit onderzoek van de Stichting Lezen en schrijven dat 2,5 miljoen mensen van 16 jaar en ouder in Nederland (dus 1 op de 6) moeite hebben met lezen en schrijven. Daar komt waarschijnlijk nog een hele grote groep consumenten bij die deze woorden op de verpakking niet eens opvalt omdat het in een veel kleiner lettertype is geschreven dan bijvoorbeeld ‘Heks’nkaas’ en niet zo opvalt als de plaatjes.

Bovendien: als de buurman een potje zelfgemaakte appelmoes komt brengen dan zou ik geen andere appelmoes verwachten als hij zegt dat hij die heeft gemaakt van de appels van zijn appelboom of met appels van zijn appelboom. Zou dit dan wel zo zijn voor Heks’nkaas met of van roomkaas?

Wat is er veranderd?

Er is na de uitspraak niets veranderd. Daar was ook geen reden voor: volgens de rechtbank is de verpakking namelijk niet misleidend.

Advies:

Bij het beoordelen of een verpakking misleidend is, kan woordkeus een belangrijke rol spelen. Kijk dus niet alleen naar de grote letters op een verpakking zoals ‘Heks’nkaas’ en de plaatjes, maar let ook op de andere claims op een verpakking. Zoals uit de Heks’nkaas-uitspraak blijkt kan een verschil tussen ‘van’ en ‘met’ bepalen of een verpakking wel of niet misleidend is. O ja, uit de ingrediëntenlijst blijkt trouwens ook dat er geen heks in deze Heks’nkaas zit. Fijn om te weten.