Pekelder raad raakt niet uitgevraagd over zoutwinning

Zout van 250 miljoen jaar oud ziet voor het eerst het bovengrondse daglicht, waar het wordt gereinigd en gespoeld met water, waarna het wordt doorgesluisd naar de soda-fabriek van Delfzijl. Foto: DvhN/Jan Zeeman

Zout van 250 miljoen jaar oud ziet voor het eerst het bovengrondse daglicht, waar het wordt gereinigd en gespoeld met water, waarna het wordt doorgesluisd naar de soda-fabriek van Delfzijl. Foto: DvhN/Jan Zeeman

De gemeenteraad van Pekela werd dinsdagavond bijgepraat over zoutwinning, opslag in zout cavernes en de werkzaamheden van Staatstoezicht op de Mijnen (SodM). Het werd een lange sessie, met vele vragen.

De gemeente grenst aan gebieden waar door Nouryon zou gewonnen wordt, zoals Westerlee en Zuidwending. Veel klachten daarover zijn er in de Pekela’s niet, vergeleken bij bijvoorbeeld de gemeente Oldambt. Toch achtte de Pekelder raad het zinvol om informatie in te winnen bij de betrokken partijen.

En daarom gaven achtereenvolgens Nouryon, Energiestock en SodM een presentatie over hun activiteiten. De aftrap werd verzorgd door Johan Visser, directeur van Nouryon, het voormalig AkzoNobel. Hij gaf een overzicht van de technische details van de zoutwinning, maar van belang voor de raadsleden was toch de kwestie van de veiligheid en dan met name de bodemdaling. Visser liet weten dat de jaarlijkse bodemdaling als gevolg van de zoutwinning rond de halve centimeter is en trok daarbij de vergelijking met het winnen van magnesiumzout door NedMag in de omgeving van Veendam, waar de gemiddelde bodemdaling per jaar anderhalve centimeter bedraagt.

Trillingen

Visser liet weten dat bij en rond boringen voortdurend contact met de directe omgeving wordt gehouden. ,,Veiligheid, betrokkenheid en communicatie staan voorop’’, aldus de directeur. De meeste en best merkbare schade loopt Nouryon op door pekellekken in het transportsysteem dat van de boorlocaties naar de fabriek in Delfzijl loopt. ,,Dat komt voornamelijk door zwaar verkeer’’, legde Visser uit. Trillingen worden maar heel af en toe gemeten. Zo was er een op 19 november in Oldambt en een op 9 januari 2019 in Zuidwending. Dit dan wel op aanzienlijke dieptes van respectievelijk 400 en 1000 meter. ,,Jan en alleman beklaagt zich over schade, wij zijn met deze mensen in contact en proberen hen te helpen met onderzoek’’, aldus Visser. ,,In de afgelopen vijftig jaar is er niet één geval geweest dat was toe te schrijven aan trillingen als gevolg van onze activiteiten.’’

Bombardement

Visser had moeite met het bombardement van vragen, die eigenlijk nauwelijks over eventuele gevaren gingen, maar over bijzaken. Het ene raadslid na het andere had er een aantal achter elkaar. Visser keek verwonderd rond en zei nog: ,,Zijn jullie dit gewend?’’

Vergelijkbaar

Henk Abbing, directeur van Energystock, gaf een presentatie over de aardgasbuffer bij Zuidwending. Daar is gas opgeslagen in een zoutcaverne. Van daaruit wordt gas uitgeleverd aan klanten en weer aangevuld. Abbings verhaal was vergelijkbaar met dat van Johan Visser over het omgaan met veiligheid en communicatie. Hij vertelde de raad dat zijn bedrijf een bodemdaling van in totaal acht centimeter is toegestaan, maar daarbij benadrukte Abbing wel de veiligheid van de opslag van gas in de daarvoor geschikte cavernes. Over eventueel gevaar trok hij de vergelijking dat de kans dat je als je een meter beneden zeeniveau woont je overstroomt vele malen groter is dan dat dit gevaar oplevert. ,,De constructie die wij gebruiken’’, zo zei Abbing, ,,kan tegen aardbevingstrillingen van tot vijf op de schaal van Richter. Beter dan een huis.’’

Nachtwerk

De tijd werd grotendeels volgepraat met allerlei technische en vaak moeilijk te begrijpen termen en processen. Dat leidde ertoe dat voorzitter burgemeester Jaap Kuin enkele keren tot spoed moest manen om het geen nachtwerk te laten worden.

Wouter van der Zee, hoofd ondergrond van het Staatstoezicht op de Mijnen, vertelde wat de SodM precies doet. Die is er voor de veiligheid van de mens en de bescherming van het milieu bij energiewinning en het benutten van de ondergrond. Dat gaat dus ook over gas- en zoutwinning. Hij noemde het incident bij een caverne van NedMag, waar een scheur in was gekomen (,,Daar zijn we nog mee bezig’’).

Van der Zee noemde het belangrijk dat er een ‘veiligheidsgevoel’ is bij de mensen die in de buurt van mijnbouwactiviteiten wonen. ,,Wij houden de veiligheid in de gaten, maar wij gaan niet over schadeafhandeling.’’

En daarmee werd de bijeenkomst afgesloten.