27 februari 2021 – Dat het gebruik van antipsychotica vaak voor gewichtstoename zorgt, is al langer bekend. Maar een recente meta-analyse van ruim 400 studies hiernaar door onderzoekers van de Universiteit Maastricht wijst nu uit dat álle antipsychotica zorgen voor gewichtstoename. De wetenschappers betrokken in hun studie ook recent geïntroduceerde antipsychotica. Hun bevindingen zijn onlangs gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift PLOS ONE

“Alle antipsychotica zorgen voor gewichtstoename bij hun gebruikers. En het effect van overstappen naar andere antipsychotica om gewichtstoename tegen te gaan, is beperkt. Andere strategieën, zoals leefstijladvies, bewegen en dieet, blijken daarmee alleen maar belangrijker.”- dr. Maarten Bak, onderzoeksleider Universiteit Maastricht

Gewichtstoename
In Nederland gebruiken zo’n 340.000 mensen een of meerdere antipsychotica om de symptomen van een psychose en andere psychiatrische aandoeningen te bestrijden. Antipsychotica worden voorgeschreven aan patiënten met verschillende diagnoses, zoals bij psychose, bipolaire stoornissen, depressies, dementie en in alle leeftijdsgroepen. De Maastrichtse studie maakt duidelijk dat gewichtstoename door antipsychotica bij álle groepen patiënten voorkomt, ongeacht de diagnose. Het gebruik van een antipsychoticum draagt bij aan gewichtstoename en vergroot de kans op obesitas, diabetes mellitus, cardiale problemen en vele ander lichamelijk ongemak zoals rug-knie- en andere gewichtsklachten. Tevens kent overgewicht en zeker obesitas een stigma, waarbij mensen met psychiatrische aandoening dus twee keer gestigmatiseerd worden.

Het effect van het overstappen naar andere antipsychotica om de gewichtstoename te verminderen, is hooguit (zeer) beperkt. De onderzoekers pleiten er dan ook voor om tijdens de behandeling van patiënten in te zetten op preventie (voorkomen van gewichtstoename door leefstijladviezen meteen in te zetten). En als het lichaamsgewicht is toegenomen daar specifiek aandacht voor te hebben, bijvoorbeeld via individueel leefstijladvies als meer bewegen en gezond eten, vóórdat van antipsychotica wordt gewisseld.

Analyse
De meta-analyse is uitgevoerd door wetenschappers van de Vakgroep Psychiatrie en Neuropsychologie van de Universiteit Maastricht en is een vervolg op een eerdere analyse uit 2014. Het onderzoek stond onder leiding van psychiater dr. Maarten Bak. “Antipsychotica blijven voor groepen mensen  echt nodig om te kunnen functioneren in onze complexe maatschappij. Het voorschrijven behoeft de nodige zorg en individueel maatwerk om dat zo optimaal mogelijk te doen. Onontbeerlijk is een monitoringsysteem waarin patiënten die een antipsychoticum gebruiken goed gecontroleerd worden. Het is nog steeds punt van discussie met bijvoorbeeld aanbieders van zorg om dit goed te faciliteren. Meest storend is dat veel hulpverleners menen dat mensen die zwaar zijn geworden van een antipsychoticum niet kunnen afvallen. Dat is aperte onzin, al  is wel heel moeilijk. Zoals afvallen voor iederéén moeilijk is. Goede zorg is het samen aangaan van uitdagingen”, aldus Bak.

Bron: maastrichtuniversity.nl

Dit bericht is 5420 keer gelezen.