Ναυπλιακή επανάσταση
Μάχη Χαϊδαρίου συναφθείσα την 21η Φεβρουαρίου 1862
“ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΣ ΕΛΛΗΝ”
Το πρωτοπαλίκαρο ο Μήτζας, ο πιστός υπηρέτης του καπετάν Γενναίου προ πολλών ημερών είχε αποβιβαστεί έκ των ατμοπλοίων εις Κρανίδιον, μετά των υπ’ αυτόν περιτριμμάτων κοινώς ασκέρι καλούμενον, περιφερόμενος ένθεν κακείθεν και προτρέπων τους χωρικούς, ίνα οπλισθώσι και τον ακολουθήσωσι, εδιώχθη εκείθεν άπρακτος εποβιβασθείς εκ νέου εις τα ατμόπλοια όπου τον μετέφερον τις Χαϊδάρι, τρεις ώρες περίπου απέχον του Ναυπλίου και εκεί κατέλαβε διάφορους οχυράς θέσεις ως τον Παλαιόμυλον και τίνα οικιάς, και έστησε το αρχηγείον του από όπου σκόπευε να αρχίσει την πολιορκία του Ναυπλίου, συνεργαζόμενος μετά των ανταξίων του Μήτζα στρατηγών Χατζηπέτρου στο Κατσίγκρι και Χαν στην Τύρινθα.
Ο τηλέγραφος του Ναυπλίου ο ανταποκρινόμενος συνεχώς μετά της Μινώας, Χαϊδαρίου, Κρανιδίου, Πόρου, Σοφικού, Κορίνθου κτλ μας ανήγγειλε την πρωίαν της 21ης Φεβρουαρίου την χαρωποιάν ταύτην της αφίξεως του Μήτζα είδησιν, και πάραυτα οι πολίται πάσης τάξεως προσεφέρθησαν ίνα τρέξωσιν προς αντάμωσιν του μακρομύστακος τούτου ήρωος αντί να περιμένωσιν την έλευση του. τεσσαράκοντα τον αριθμόν πολίται υπό την οδηγία του υπολοχαγού Μάμαλη τεθέντες εκκίνησαν περιττή 10ην ώρα της πρωίας, κατόπιν δ’ αυτών ο επιλοχίας Αζάπης μεθ’ ετέρων τριάκοντα. Εβδομήκοντα και δύο όθεν το όλον άνδρες εκρίθη αναγκαίον να μετρηθώ σι με τον προ είκοσι ημερών μετά του Γενναίου στρατολογούντα και κύριος οίδε πόσες χιλιάδες δραχμών προς τον σκοπόν αυτόν του δημοσίου καταβρόχθισαντα.
Περί την μία μετά μεσημβρίαν ώρα μόλις αφιχθέντες εις Χαϊδάριον οι ειρημένοι άνδρες απνευστί επετέθησαν κατά των χαρακωμάτων του εφαμίλλου με τον Χαν Μήτζα και ενέπηξαν τη σημαία των εις το αρχιστρατηγείον του ήτοι τον παλαιόμυλον αφ’ όπου ο Μήτζας κατασχυμένος εξήλθε και διευθύνθη κυνηγούμενος μέχρι της παραθαλασσίας όπου θαλασσωθείς, εμβαρκαρίσθη κακήν κακώς εις τας λέμβους του εκεί περιμένοντας ατμόπλοιου βοηθήσεις εις τούτο από το ζωηρόν και διαρκές πυρ των κανονιών του ειρημένου πλοίου.
Εντίμους μάρτυρας της ανδρείας ταύτης πράξεως του Μήτζα επικαλούμεθα τα πληρώματα των τε λέμβων και του ατμόπλοιου ίνα γνωρίσει το κοινόν και οι υποστηρικτές του συστήματος εις ποίαν καθάρματα διανέμεται ο δημόσιος πλούτος! Τα λάφυρα των ημετέρων έκ της κατησχυμένης ταύτης φυγής του Μήτζα εισίν τρία κιβώτια πολεμοφοδίων, 2 ίπποι, διάφορα σκεπάσματα στρατιωτικά και τίνα ιδιωτικά, εν πάπλωμα, ικανός αριθμός καπότων, έν σακκίον γαλέτες, ναυτικαί, το τζιμπούκι του, η καπνοσακούλα του, ένβεπανωφόρι της οικίας και τεσσαράκοντα κότες τας οποίας είχε ληστέψει από διάφορους χωρικούς. δεν είχομεν ανάγκην τοιούτων λαφύρων αν όμως ο κύριος Μήτζας επιθυμεί να μας φιλέψει και με αλλά ας ξαναπεράσει από το Χαϊδάρι ως ο μπάρμπα Λάμπρος από την Άνδρον.
Εμακρηγορήσαμεν ίσως δια των κύριον Μήτζα διότι μετά την ήτταν και φυγήν του αντεθνικού τακτικού στρατού την συμβάσαν κατά την 8η Φεβρουαρίου επόμενον ήτο να θαλασσώνωνται οι Μήτζαι και τα ανδράρια των, δεν ηδυνάμεθα όμως και να μην αναφέρωμεν λεπτομερώς το τοιούτον συμβάν διότι συνεδέετο με στρατηγικόν σχεδίον, απαύγασμα 13 ημερών σκέψεων των συνεταίρων του Μήτζα στρατηγών Χαν και Χατζιπέτρου, τουτέστι εσκόπουν ούτοι να χαράξωσι την πρώτη πολιορκητικήν γραμμήν δια της κατοχής τριών απομεμακρυσμένων μερών και της συγκοινωνίας αυτών, αφού εξ εφόδων δεν ηδυνήθησαν να καθέξωσι ουδεμίαν των εκτός των φρουρίων στρατηγικών θέσεων μας αλλά ω της αφροσύνης αυτών επίστευσαν ίσως μετά σωστάτων ότι η επιθέσις εις μόνους αυτούς αρμόζει, και δεν ειξεύρουσιν ότι μετ’ ου πολύ θα κριτήσωσι τα όπλα ημών και πέραν του αργολικού πεδίου.
Ο Μήτζας εις Χαϊδάρι, ο Χατζιπέτρος εις Κατζίγκρι και ο Χαν εις Τίρυνθον την 21η Φεβρουαρίου, το Ναύπλιον άρα κατ’ αυτάν πολιορκημένον και ιδού περί την μεσημβρίαν φάλαγγες εκ της Τιρύνθου εξελθόντες και φάλαγγες μετά ξίφους ατάκτων εκ Κατζιγκρίου – πλην παρ’ ελπίδα αυτών, αί μεν πρώται δι’ ολίγων βολών των εις Γλυκειάν κανονιών μας διελύθησαν άι δε δεύτεραι δύο λίγων τουφέκισμών των ατάκτων, πλην ατρομήτων υπερασπιστών των εθνικών ελευθεριών, πολιτών μας και ο Μήτζας με τα παλικάρια του εις το αμπάρι του ατμόπλοιου επήρε το φύσημά του μεταφερθείς εις Μύλους. Χαίρεται ω αντεθνικοί με τα σχέδιά σας και αν δεν ειξεύρετε σείς να εκτίθεσθε αναμένετε ημάς από τούδε.
Τελευτώντες ζητούμεν συγνώμην από τους αδερφούς μας – αντιπάλους προς το παρόν αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και στρατιώτες του τακτικού στρατού διότι ως εκ της θέσεως ήν ήδη κατέχουσι καλούνται παρ’ ημών αντεθνικοί ευελπιζόμεθα δ’ ότι μετ’ ου πολύ θα δώσωμεν των αδελφικών ασπασμών καθότι άπεξαπάντων σχεδόν το αίσθημά μας είναι γνωστόν ότι συνταυτίζεται με το ιδικόν μας. Κατάπτωσις του μισελληνικού συστήματος και ανόρθωσις των δικαιωμάτων του έθνους, είναι το σύνθημά μας, πρέπει τάχα να ερωτήσωμεν οποίον το υμέτερον και διατί μας πολεμείτε;
Συνταγματικός Έλλην
24/2/1862