Dit is een artikel uit het NRC-archief De artikelen in het archief zijn met behulp van geautomatiseerde technieken voorzien van metadata die de inhoud beschrijven. De resultaten van deze technieken zijn niet altijd correct, we werken aan verbetering. Meer informatie.
Bekijk hele krant

NRC Handelsblad

Techmedia

Mam! Wat doet die schoolfoto op Facebook?

Kinderen en sociale media Eén op de zeven tieners zegt dat hun ouders wel eens iets van hen online hebben gezet wat zij niet wilden. In gesprek met tieners over het gedrag van hun ouders.

Foto Suzanne Mensen, fotobewerking NRC

Voor het eerst groeit een generatie kinderen op van wie het leven van jongs af aan op sociale media wordt gedeeld. Wat vinden tieners van het deelgedrag van hun ouders?

Dat is een complexere vraag dan het lijkt. Elk sociaal netwerk heeft zijn eigen wetten en gebruiken. Maar liefst 84 procent van de tieners is bevriend met een of beide ouders op Facebook, maar de kans is groot dat je kind zich rot schrikt als je het wil volgen op Snapchat.

Nederlandse tieners zitten niet echt te wachten op de aanwezigheid van hun ouders op sociale media. Slechts 22 procent is het eens met de stelling dat ouders precies zouden moeten weten wat hun kinderen online doen, blijkt uit onderzoek van stichting Kennisnet. Dat hun ouders op Facebook zitten is voor veel tieners dan ook reden om dat sociale netwerk te verlaten en te kiezen voor alternatieven als Snapchat en Instagram.

Het is gewoon vreemd als ouders van een vriendin reageren op een foto van mij

Ongeveer één op de zeven tieners zegt dat hun ouders weleens iets van hen online hebben gezet (zoals een foto) wat ze eigenlijk niet wilden. Bij 13-jarigen (19 procent) gebeurt dit het vaakst. Schaamte is de voornaamste zorg. „Ik vind het oké dat mensen kunnen zien wie mijn ouders zijn, maar ik wil niet dat er genante berichtjes door mijn ouders om mijn pagina worden gepost”, aldus een meisje van zestien tegen de onderzoekers.

Remco Pijpers, mediaspecialist bij stichting Kennisnet, waarschuwt dat kinderen (later) gepest kunnen worden met materiaal dat hun ouders met de beste bedoelingen online plaatsen. „Dat gebeurt vaker dan je denkt. Ik sprak een paar dagen geleden een jongen die vrij gezet was en wiens moeder elke maaltijd tagde op Facebook. Daar werden grappen over gemaakt op school. De moeder had geen idee dat die foto’s haar kind schaadden.”

Amerikaans onderzoek van de Universiteit van Michigan wijst op een interessant misverstand tussen ouders en kinderen. Kinderen tussen 10 en 17 blijken „zeer verontrust” te zijn over wat hun ouders online over hun levens delen, terwijl hun ouders zich daar veel minder zorgen om maken. Ongeveer drie keer meer kinderen dan ouders vinden dat er regels moeten bestaan over wat ouders delen op sociale media. Zowel ouders als kinderen zagen liever positieve gebeurtenissen en foto’s gedeeld worden dan negatieve.

In Nederlandse gezinnen zijn de afspraken over wat er online gedeeld wordt lang niet altijd duidelijk, al hebben tieners daar wel een duidelijke mening over. Zo vroegen de onderzoekers van Kennisnet op welke leeftijd ouders toestemming moeten vragen om een foto van hun kinderen op internet te plaatsen. De meeste tieners (31 procent) zeiden 12 jaar. Slechts 2 procent vindt dat ouders altijd foto’s van hun kinderen kunnen posten (ze geven een leeftijdsgrens van boven de 22 jaar).

We spraken vier tieners over het (on)toelaatbare online gedrag van hun ouders.

‘Iedereen kan zien wat mijn moeder post’

Jurre (15), Groningen
„Ik heb weleens ruzie met mijn moeder over wat ze van mij online plaatst. Ze zit veel op sociale media, Instagram, Twitter en Facebook. En iedereen kan zien wat ze post. Ja, het zijn vooral oude mensen die haar volgen, maar toch. Het gaat om het principe. Oude foto’s interesseren me niet, dan ben je nog een baby. Maar laatst had ze een foto geplaatst van mijn verjaardag en eronder gezet: ‘mijn lieve zoon nu 15!’. Van mij hoeft dat dus niet, dat heel Facebook dat weet. Ze kreeg wel 100 reacties. Een vriendin schreef: wat is hij groot geworden! Daar hou ik niet van. Dan denk ik: wie ben jij?”

‘Ze laten het gewoon staan’

Frank Weishaupt (15), Paterswolde
„Mijn ouders zitten gelukkig alleen op WhatsApp. Ik hoor wel eens van vrienden dat hun ouders foto’s posten van toen ze nog jong waren en bijvoorbeeld een ander kapsel hadden. Het is ook weleens gebeurd dat een vriend er iets van zei, maar zijn ouders die foto’s toch lieten staan. Als mijn ouders dit zouden doen zou ik het zeker niet tolereren. Zelf zit ik vooral op Instagram, maar hier kunnen mijn ouders gelukkig niks zien.”

‘M’n moeder vraagt geen toestemming’

Rik Keulemans (13), Hilversum
„Ik begrijp wel dat mijn moeder vakantiefoto’s wil delen op Facebook. Ze deelt ze alleen met haar vrienden, dus er is niet zo’n grote kans dat mijn vrienden die foto’s tegenkomen. Nou ja, tenzij ze op de pagina van hun moeder kijken die dan weer is bevriend met mijn moeder. Maar het gaat ook meer om het idee: er zijn oude schoolfoto’s waarvan ik denk: oh, wat zie ik er daar verschrikkelijk uit! Nee, ze vraagt er geen toestemming voor. Laatst vroeg ik haar een foto te wissen waar ik stom op stond, maar toen zei ze dat hij wel leuk was en ik dacht: nou ja, laat maar. Als mijn moeder hem mooi vindt dan zal ik hem later zelf ook wel mooi vinden. Ik heb geen sociale media want ik hou niet van foto’s van mezelf. En ik voel mezelf ook wel een beetje een creep als ik naar andermans foto’s kijk.”

‘Ik voel me bekeken’

Fréderique Wollaert, Bussum (13)
„Ik vind dat ouders buiten het online wereldje van hun kinderen moeten blijven. Het is gewoon vreemd als ouders van een vriendin reageren op een foto van mij. Dan voel ik me bekeken. Gelukkig zitten mijn ouders niet op sociale media, maar ik ken wel iemand van wie de moeder al haar vrienden wil volgen. Dat kan écht niet. Mijn ouders hoeven niet te weten wat ik online aan het doen ben. Ik zat op Instagram en Snapchat, maar die heb ik beide gewist. Te druk met hockeyen.”

In gesprek met ouders die alles of juist helemaal niets delen: Gaat die braakfoto van je zoon te ver?